Muhtarlıktan izin alınarak yapılan yapının Plansız Alanlar Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak fazladan yapılan katları esas alınmak suretiyle 3194/42 uyarınca para cezası verilmesi gerekirken, yapının tümü esas alınarak verilen para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı hakkında.
İstemin Özeti: İzmir 3.İdare Mahkemesinin 24.06.2005 günlü, E:2005/456, K:2005/466 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Uyuşmazlık konusu olayda, mühürlenen yapının muhtarlıktan alınan izin ile yapıldığı, fen ve sağlık kurallarına aykırı olduğu konusunda Valilikçe yapılmış herhangi bir tespitin de bulunmadığı, zemin+1+2+çatı katından baret yapının Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nde öngörülen 2 kat ve 6.50 m. yüksekliği aşan kısımları hakkında işlem yapılabileceğinden, yapının tamamının imara aykırı olduğu kabul edilmek suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından davanın reddi yolundaki mahkeme kararının bozulması gerektiği gerekmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: İzmir Kemalpaşa … Köyü 2904 parsel sayılı taşınmaz üzerinde imara aykırı yapı yapıldığı belirtilerek 3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca 7.192.300.000 lira para cezası verilmesi yolundaki 3.1.2002 günlü 77 sayılı Valilik işleminin iptali istemiyle açılan davayı reddeden idare mahkemesi kararının Danıştay 6.Dairesince, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde belirtilen alt sınırın üzerinde para cezası verilmesinin gerekçesi açıklığa kavuşturulduktan sonra yeniden karar verilmek üzere bozulmuş, olup verilen yeni kararla bozma kararına uyulduğundan söz edilerek davanın reddine karar verilmesi üzerine bu kararın bozulması davacı tarafından istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, mahkemece ara kararı ile, davalı idareden kanunda yazılı alt sınırın üzerinde para cezası miktarının belirlenmesi nedenleri sorulmuş, verilen cevapta, “gayrimenkulün bulunduğu yerleşim yeri, 23 Temmuz 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanunu” gereğince İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisine dahil edildiğinden, 23.12.2004 tarihli teslim tutanağı ile Belediyesine teslim edildiği” bildirilmiş bu ara kararı dışında mahkemenin her hangi bir araştırma yapmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda eksik incelemeye dayalı mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle temyiz konusu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir Kemalpaşa, … Köyü, 2904 parsel sayılı taşınmaz üzerinde imara aykırı yapı yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanunun 42.maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin 3.1.2002 günlü, 77 sayılı Valilik işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; Danıştay Altıncı Dairesinin 13.10.2004 günlü, E:2003/907, K:2004/4877 sayılı bozma kararına uyularak, 30.5.2000 günlü tutanak ile ruhsatsız olarak zemin+1+2+ çatı katı bitmiş durumda yapı yapıldığının tespit edilerek mühürlendiği, fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna ilişkin valilik görüşü alınmadığı, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirlenen yapılaşma koşullarına aykırı yaklaşık 91 m² taban alanına sahip betonarme tarzda 3 katlı yapı yapıldığı, sadece ikamete dönük bir yapı olma amacının aşıldığı, anılan yapının davalı idarece hesaplanmış olan maliyet bedeli, yapının niteliği, konumu ve büyüklüğü dikkate alındığında verilen para cezasının yasal sınırlar içinde olduğu, dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı Kanunun 27.maddesinde, belediye ve mücavir alanları dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık ve tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerekeceği, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 29.maddesinde de köy ve mezraların yerleşik alanlarında ve civarında sadece köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar ve müştemilat binalarının yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi olmadığı, ancak yapı projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair Valilik görüşü alınmasından sonra muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izne uygun olarak yapı yapılmasının şart olduğu düzenlemesine yer verilmiştir.
Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin, Belediye Mücavir Alan Sınırları Dışında Planı Bulunmayan Köy ve Mezraların Yerleşik Alanlarında Uygulanacak Esaslar başlıklı 5.bölümün 52.maddesinde köy ve mezraların yerleşik alanlarında 2 kattan (6.50 m) fazla katlı bina yapılamayacağı; meyilden dolayı birden fazla kat kazanılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, 30.5.2000 günlü tutanak ile zemin+1+2+çatı katı bitmiş, betonarme tarzda konut yapıldığının tesbiti üzerine valilikçe 3194 sayılı İmar Kanunun 42 nci maddesi uyarınca para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, mühürlenen yapının muhtarlıktan alınan izin ile yapıldığı, fen ve sağlık kurallarına aykırı olduğu konusunda Valilikçe yapılmış herhangi bir tespitin de bulunmadığı açıktır. Ancak zemin+1+2+çatı olarak yapılan yapının yukarıda anılan Yönetmelik maddesi hükmüne aykırı olarak fazladan yapılan katları esas alınmak suretiyle 3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca para cezası verilmesi gerekirken, yapının tümü esas alınarak para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle İzmir 3.idare Mahkemesinin 24.6.2005 günlü, E:2005/456, K:2005/466 sayılı kararının bozulmasına, 22.90 YTL. karar harcı ile fazladan yatırılan 17.00 YTL. harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 14.4.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.