Bir alanın riskli alan ilan edilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu/Cumhurbaşkanı kararlarının iptali istemiyle Resmi Gazetede yayımlandıkları tarihleri takip eden günlerden itibaren en geç 30 gün içerisinde davaların açılması gerektiği
DAVANIN ÖZETİ: Davacı tarafından, Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…) Mahallesi sınırları içerisinde bulunan ve ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanın 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 2. maddesi uyarınca riskli alan ilan edilmesine ilişkin 26/07/2013 tarih ve 28719 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 22/04/2013 tarihli, 2013/4647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…), (…), A3 ve A4 Mahalleleri sınırları içerisinde bulunan ve ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanın 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun ek 1. maddesi uyarınca riskli alan ilan edilmesine ilişkin 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 13/02/2017 tarihli, 2017/9909 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 30/11/2021 tarihli ve 49716 sayılı Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı işleminin iptali istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı tarafından, Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…) Mahallesi sınırları içerisinde bulunan ve ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanın 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 2. maddesi uyarınca riskli alan ilan edilmesine ilişkin 26/07/2013 tarih ve 28719 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 22/04/2013 tarihli, 2013/4647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…), (…), A3 ve A4 Mahalleleri sınırları içerisinde bulunan ve ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanın aynı Kanunun ek 1. maddesi uyarınca riskli alan ilan edilmesine ilişkin 11/03/2017 tarih ve30004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 13/02/2017 tarihli, 2017/9909 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptal edilmesi istemiyle yapılan 08/11/2021 tarihli başvurunun reddine ilişkin 30/11/2021 tarihli ve 49716 sayılı Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı işleminin iptali istemiyle bakılan dava 15/12/2021 tarihinde açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
31.05.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 6. maddesinin 9. fıkrasında; “Bu Kanun uyarınca tesis edilen idari işlemlere karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde 06/01/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca dava açılabilir.” düzenlemesi yer almıştır.
2577 sayılı Kanunun, “Dava Açma Süresi” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında, dava açma süresinin özel kanunlarda ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; yine aynı maddenin 4. fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; ancak, bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabileceği; 8. maddesinin 1. fıkrasında, sürelerin tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayacağı; 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebileceği; yapılan başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı; otuz gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmiş veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağıkurala bağlanmıştır.
28.06.2014 günlü, 29044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6545 sayılı Kanunun 18. maddesi ile 2577 sayılı Kanuna 20. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen 20/A maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde; 16/05/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca alınan Bakanlar Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında ivedi yargılama usulünün uygulanacağı hüküm altına alınmış, 2. fıkrasının (a) bendinde; ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu, (b) bendinde ise bu Kanunun 11. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa Mahkemesinin bir yasa hükmünü iptal etmesi ya da idari yargı mercilerince düzenleyici nitelikteki bir işlemin iptali üzerine oluşan yeni hukuki durum nedeniyle, yargı kararıyla ortaya çıkan bu hukuki sonuçtan yararlanmak amacıyla ilgililer tarafından idarelere yapılan başvuruların, ilgililerin haklarında bir idari işlem tesis edilmiş olup olmamasından bağımsız olarak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesi kapsamında yapılmış başvurular olduğuna ilişkin Danıştay kararları, yerleşik içtihat niteliği kazanmıştır.
Bununla birlikte, belirtilen kapsamda değerlendirilmesi mümkün olmayan, diğer bir ifadeyle yukarıda belirtilen nitelikte yeni bir hukuki durumun söz konusu olmadığı durumlardayapılan başvuruların, 2577 sayılı Kanunun 10. maddesi kapsamında yapılmış başvurular olarak kabulüne olanak bulunmamakta olup, aynı Kanunun 11. maddesinde öngörülen süre geçirildikten sonra işlemin geri alınması, kaldırılması veya değiştirilmesi istemiyle idareye yapılan başvuruların da sona eren dava açma süresini ihya etmeyeceği açıktır.
Kaldı ki, ivedi yargılama usulüne tabi olan olayda 2577 sayılı Kanunun 20/A maddesinin (b) bendi uyarınca 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi hükümlerinin uygulanma olanağı bulunmamakta olup, dava konusu Bakanlar Kurulu kararlarınınResmi Gazetede yayımlandığı tarihleri izleyen günden itibaren dava açma sürelerinin başlayacağının kabulü gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…) Mahallesi sınırları içerisinde bulunan bölgenin riskli alan ilan edilmesine ilişkin 22/04/2013 tarihli, 2013/4647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 26/07/2013 tarih ve 28719 sayılı Resmi Gazetede yayımlandığı, Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, (…), (…), A3 ve A4 Mahalleleri sınırları içerisinde bulunan bölgenin riskli alan ilan edilmesine ilişkin 13/02/2017 tarihli, 2017/9909 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 11/03/2017 tarih ve 30004 sayılı Resmi Gazetede yayımlandığı, davacı tarafından, belirtilen Bakanlar Kurulu kararlarının iptali istemiyle Cumhurbaşkanlığına yapılan 08/11/2021 tarihli başvurunun Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının 30/11/2021 tarihli ve 49716 sayılı işlemi ile reddi üzerine, söz konusu başvurunun reddi işleminin iptali istemiyle bakılan davanın 15.12.2021 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca; dava konusu Bakanlar Kurulu kararlarının iptali istemiyle Resmi Gazetede yayımlandıkları tarihleri (26/07/2013 ve 11/03/2017 tarihleri) takip eden günlerden itibaren en geç 30 gün içerisinde davaların açılması gerekmekte iken, bu süreler geçirildikten sonra 15.12.2021 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğundan, işin esasının incelenmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
- DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE
- Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-g maddesi uyarınca, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 08/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.