Nazım imar planı olmadan uygulama imar planı yapılamayacağı hk
İstemin Özeti: Kayseri İdare Mahkemesinin 27.11.1997 günlü, E:1996/900. K:1997/930 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savcı Düşüncesi: Nevşehir Göreme 802 parsel sayılı taşınmazın yeşil alan için kamulaştırılmasına ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağını oluşturan 1/1000 ölçekli revizyon imar planının iptali dileğiyle açılan davanın, yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor doğrultusunda reddi yolunda idare mahkemesince verilen kararın bozulması istenilmektedir.
3194 sayılı Yasanın 6. maddesinde planlar kapsadıkları alan ve amaçlan açısından bölge planlan ve imar planlan olarak iki ana kategoriye ayrılmış. imar planlan da uygulamaya esas olan uygulama imar planlan ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazı kullanma kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır.
Anılan yasanın 8.maddesinde ise planların tanımlanmasına yer verilerek planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olma zorunluluğu getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre nazım imar plan olmaksızın uygulama imar planı üretilmesi mümkün olmayıp, uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olarak yapılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazı içeren bölgenin 1/5000 ölçekli nazım imar planının olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda 1/5000 Ölçekli nazım imar planına dayanmayan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonu ve buna göre yapılan kamulaştırma işlemi mevzuata aykırı düşmektedir. İdare mahkemesince bu nedenle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen kararda isabet görülmediğinden bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli. …İlçesi. … pafta. … parsel sayılı taşınmazın imar planında yeşil alanda kalması nedeniyle kamulaştırılmasına ilişkin 15.3.1996 günlü 1996/29 sayılı belediye encümeni karan ile bu kararın dayanağı olan 1/1000 ölçekli revizyon imar planının iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporla dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu taşınmazın müze yolu üzerinde bulunması, kentsel alan kullanım normları gereğince Göreme’de mevcut bulunan yeşil alanların standartlardan düşük olması, dolayısıyla turistik önemi haiz kasabanın zengin kültürünün yanısın imar planında yer alan park, bahçe ve yeşil alanların gerekli olduğu anlaşıldığından, dava konusu imar planında şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına kamulaştırma işleminde de plana ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde: nazım imar planları; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan planlar uygulama imar planları ise, nazım imar planları esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren planlar olarak tanımlanmıştır.
Yasanın bu maddesi gereğince 1/1000 ölçekli planların 1/5000 Ölçekli plan kararlarına göre çizilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazları içeren alanın 1/5000 ölçekli nazım imar planının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Nazım imar planı olmadan uygulama imar planlan yapılamayacağından, idare mahkemesince dava konusu 1/1000 ölçekli revizyon imar planı ve buna dayalı olarak yapılan kamulaştırma işleminin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Kayseri İdare Mahkemesinin 27.11.1997 günlü. E:1996/900, K:1997/930 sayılı kararının bozulmasına dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 26.3.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.