2886 sayılı Kanundan sonra devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz kira sözleşmelerinin süre bitiminde ayni koşullarla bir yıl daha uzatılmış sayılacağına ilişkin 6570 sayılı yasanın 11. maddesi hükmünün uygulanabilirliliği ortadan kalkmıştır. Bu nitelikteki taşınmazlara ait kira sözleşmeleri kira suresinin bitimi ile sona erer.
Taraflar arasındaki tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu.
K: Davacı, Balçova Lisesi bünyesindeki kantini davalıdan pazarlık ihalesi ile kiraladığını, sözleşmenin süresinin bitiminden itibaren yasal olarak yenilendiğini, buna rağmen davalının kiralananın boşaltılmasını kendisinden istediğini beyanla mevcut kira sözleşmesinin süre bitim tarihi 27.8.1990 tarihinden itibaren aynı koşullarla bir yıl daha uzatılmış olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Toplanan delillerden Balçova Lisesi bünyesinde bulunan kantinin 2886 sayılı Devlet İhale Yasası hükümleri gereğince 27.8.1989 başlangıç tarihli, l yıl süreli kira sözleşmesi ile davacıya kiraya verildiği, davalının 12.9.1990 tarihli yazısıyla kira sözleşmesinin 26.8.1990 tarihinde sona erdiğinden bahis ile kiralananın boşaltılmasını davacıdan istediği davacının boşaltmaması üzerine bu defa Konak Kaymakamlığının 26.12.1990 tarihinde 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi gereğince zorla tahliye ettirileceğinin davacıya bildirildiği anlaşılmaktadır. Esasen yanlar arasında bu konularda herhangi bir uyuşmazlıkta bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, mevcut kira sözleşmesinin, kira süresinin bitiminden itibaren kendiliğinden l yıl daha uzatılmış olup olmadığında toplanmaktadır.
2886 Sayılı Devlet İhale Yasasının 75. maddesi ile Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlara ilişkin olarak yapılan kira sözleşmelerinde, kira süresinin bitiminde sözleşmede aksine bir kayıt yok ise, kiracının kiralananı elde tutması durumunda fuzuli şagil sayılıp ecrimisil ödemesi gerektiği, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yerin mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği açıkça hükme bağlanmış, bu yasanın 74. maddelerine dayanılarak cıkartılan “Devlete ait taşınmaz mal satış, Trampa Kiraya Verme” Mülkiyetten Gayri Ayni Hak Tesisi, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliğinin 77. maddesiyle de ayni esas ve ilkeler benimsenmiş, Yasanın 94. maddesiyle de “2.6.1934 tarih 2490 sayılı Kanun ile bu Kanunda ek ve değişiklik yapan Kanunlar ile diğer kanunların bu kanuna uymayan hükümleri” yürürlükten kaldırılmıştır.
Anılan Yasanın az yukarıda açıklanan hükümleri birlikte değerlendirildiğinde Devletin Özel Mülkiyetinde veya hüküm ve tasarruf altında bulunan taşınmazların kiralanmasına ilişkin sözleşmelerin sona ermesi konusunda özel bir düzenleme getirilmiş olduğunun kabulü gerekir.
Bu özel düzenleme nedeniyledir ki, devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz kira sözleşmelerinin süre bitiminde ayni koşullarla bir yıl daha uzatılmış sayılacağına ilişkin 6570 sayılı yasanın 11. maddesi hükmünün uygulanabilirliliği ortadan kalkmıştır. Bu nitelikteki taşınmazlara ait kira sözleşmeleri kira suresinin bitimi ile sona erer. Kiralayan idarede sona eren sozlesme ıle baglı kalmaz. Kiracının kiralananda bulunması da haksız işgal sayılır.
Somut olayda, Balçova Lisesi bünyesinde olan kiralanan kantinin devletin özel mülkiyetinde olan bir taşınmaz mal olduğu anlaşılmaktadır. Yanlar arasındaki bir yıllık kira sözleşmesi ise 26.8.1990 tarihi itibariyle yasal olarak sona ermiştir. Davacının sona eren sözleşmenin ayni koşullarla bir yıl daha uzatılmış olduğunun tesbitine ilişkin isteminin yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Mahkemece açıklanan yönler gözden kaçırılarak davanın reddine karar verilecek yerde uyuşmazlığa uygulanması mümkün olmayan 6570 sayılı Yasanın 11. maddesi hükmü gerekçe gösterilerek davanın yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
2-Bozma sebebine göre davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: l nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davalı yararına BOZULMASINA, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 31.3.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.