Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Dava, iki adet taşınmazda paydaşlığın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece …… parselde bulunan ortaklığın satış suretiyle giderilmesine ;…. parsele ilişkin davanın ise rızai taksim bulunduğu gerekçesiyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından 1186 parsel yönünden temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık konusu ……. parsel sayılı taşınmaz, paylı mülkiyete konu olup, 19320 m2 yüzölçümlü ve incir bahçesi niteliğindedir. Taşınmazın 1/7’şer hissesi davacılar ile davalılar M.. U.. ve N.. U..’a; 2/7 hissesi davalı N.. U..’a aittir. Davacılar,taşınmaz üzerindeki paydaşlığın mümkünse aynen değilse satılarak giderilmesini talep etmiş, davalılar M.. U.. ile N.. U.. aynen davalı N.. U.. ise satış suretiyle taksimini istemiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Olayımıza gelince; Dava konusu ortaklığın giderilmesi istenen …… parsel sayılı taşınmaz tapuda incir bahçesi niteliğinde kayıtlı olup, mahkemece yerinde yapılan keşif sonucu düzenlenen fenni bilirkişi raporunda ise, taşınmazın aynen bölünmesinin mümkün olmadığı, ortaklığın satış suretiyle giderilebileceğinin bildirdiği görülmüştür. Mahkemece taşınmazın taraflar arasında fiili taksim edilerek kullanıldığı belirtilmişse de, paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda harici taksim geçersiz olduğundan, fiili kullanım durumuna hukuken geçerlilik tanınamaz. Mahkemece, taşınmazın satışı suretiyle ortaklığının giderilmesine karar verilmesi gerekirken, taraflar arasında rızai taksim bulunduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.