Mal rejimi ne olursa olsun, sağ kalan eşe tereke malları arasında bulunan aile konutu ve ev eşyaları üzerinde yasal miras payına mahsuben mülkiyet hakkı, eğer haklı nedenler varsa mülkiyet yerine oturma veya intifa hakkını isteme olanağı getirmiştir. Ancak bu özgüleme ve alım hakkı bedelsiz değildir. Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, eğer bakiye değeri ödeyecek gücü yoksa aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı talep edebilecektir.
Davacı tarafından, davalılar aleyhine 09.10.2012 gününde verilen dilekçe ile aile konutunun miras payına mahsuben sağ eşe özgülenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılar vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Dava, aile konutunun miras payına mahsuben sağ eşe özgülenmesi istemine ilişkindir. Davacı, davalıların murisi olan eşi M… A…’ın 06.07.2011 tarihinde vefat ettiğini, 627 ada 6 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan evin aile konutu olduğunu, TMK’nın 652. maddesi uyarınca mirasbırakan kocasından kalan evin miras hissesine mahsuben kendisine özgülenmesini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili ve davalılar vekili temyiz etmiştir.
Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir.
Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya mirasbırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına karar verilir (TMK m. 652).
Medeni Kanunumuz bu düzenleme ile eşlerin birlikte yaşadıkları konut ve kullandıkları bu eşyalar ile ilgili olarak sağ kalan eşe mal rejimi hükümleri dışında mirastan ayrı bir takım haklar tanımıştır. Mal rejimi ne olursa olsun, sağ kalan eşe tereke malları arasında bulunan aile konutu ve ev eşyaları üzerinde yasal miras payına mahsuben mülkiyet hakkı, eğer haklı nedenler varsa mülkiyet yerine oturma veya intifa hakkını isteme olanağı getirmiştir.
Ancak bu özgüleme ve alım hakkı bedelsiz değildir. Eğer eşin mirastan payına düşen miktar aile konutunun değerini karşılamıyorsa, eş miras payı dışında kalan aile konutunun değerini ödeyerek onun mülkiyet hakkını talep edebilecek, eğer bakiye değeri ödeyecek gücü yoksa aile konutu üzerinde intifa veya oturma hakkı talep edebilecektir.
Somut olayda; Isparta 2. Aile Mahkemesinin 2012/902 Esas, 2013/208 Karar sayılı ilamı ile dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu belirlenmiş olup; davacının murisin eşi olduğu ve mirasçı sıfatının bulunduğu taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Ancak miras payına mahsuben mülkiyet hakkı tanınarak davacıya özgülenen Isparta M… Y…Mahallesi 627 A, 6 sayılı parsel üzerindeki yapı, bodrum ve zemin kattan oluşan tek bağımsız bölümdür. İmar planı kapsamında kalan taşınmazların imar mevzuatına aykırı şekilde bölünmesi mümkün değildir. O halde bilirkişilerin (inşaat mühendisi, fen memuru ve mülk bilirkişisi) 13.06.2014 tarihli raporlarında belirttikleri gibi, birbirinden ayrılması mümkün olmayan taşınmazın karar tarihine en yakın bina, müştemilat, arsa değeri toplamının tespit edilerek terekenin toplam değeri bulunmalı tüm mirasçıların terekeden dolayı miras payları belirlenerek, davacıya özgülenen taşınmazdan dolayı davacının diğer mirasçılara ödemesi gereken bir bedel varsa bu miktarı miras payları oranında her bir davalı adına mahkeme veznesine depo ettirme imkanı verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatıranlara iadesine, 08.10.2015 tarihinde oy birliği ile karar verildi.