Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alınması zorunludur. İcra hakiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması halinde dava hemen reddedilmeyip davacı tarafa icra hakiminden yetki belgesi almak üzere süre verilmelidir.
Dava, İİK’nın 121. maddesi uyarınca açılan ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Davacı … vekili, müvekkilinin davalı …’tan olan alacağı için … 16. İcra Müdürlüğünün 2010/10998 Esas sayılı dosyası ile icra takibinde bulunduğunu, davalıların … ili, … İlçesi, … Köyü, 360 parsel, 518 parsel, 520 parsel, 606 parsel ve 922 parsel sayılı taşınmazlarda iştirak halinde malik olduklarını, bu nedenle … 6. İcra Hukuk Mahkemesi’nden davalı …’ın murisleri … ve …’tan kalan dava konusu taşınmazlar için yetki belgesi aldığını, ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı … temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK’nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alınması zorunludur. İcra hakiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması halinde dava hemen reddedilmeyip davacı tarafa icra hakiminden yetki belgesi almak üzere süre verilmelidir.
İcra mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir.
Borçlu ortağın alacaklısı tarafından açılan davalarda birden fazla taşınmaz dava konusu edilmiş ise icra takibine konu borç miktarına göre dava tarihi itibariyle taşınmazlardan borçlu ortağın payına düşecek değerin tespit edilerek borca yetecek kadar (sayıda) taşınmazın ortaklığının giderilmesine karar verilmesi, fazlaya ilişkin istemin reddi gerekir.
Bu şekilde açılacak davalarda borçlu ortak (paydaş) dahil tüm ortakların (paydaşların) davaya dahil edilmeleri zorunludur.
Somut olaya gelince, dava konusu taşınmazlardan 922 parsel sayılı taşınmazın … kaydında davalıların mirasbırakanı …’ın 1/3 hissesi bulunduğu gözükmektedir. Her ne kadar taşınmazın diğer paydaşları davaya dahil edilmiş ise de, yukarıda açıklanan esaslar çerçevesinde paydaşlığının giderilmesi davalarının amacının birlikte mülkiyet ilişkisine son vermek olduğu, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanun’un birlikte mülkiyete son verilmesine ilişkin 698 ve devamı maddeleri hükümlerine göre ancak bir malın bütününün paydaşlığının giderilmesi istenebileceği gözardı edilerek taşınmazın bütünü yerine sadece iştirakli borçlunun miras bırakanına ait 1/3 payın satışına karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.