Emsal taşınmazın, kamulaştırılan taşınmaz malla aynı konumda, aynı yerde ve nitelikte olması gerekmez. Ayrı özellik ve nitelikleri taşıyan ve başka yerlerde bulunan emsal kayıtlar incelenerek, aradaki farklılık ve değişiklikler tespit edilerek de, kıymet takdiri mümkündür. Bilirkişi ile kıymet takdir komisyonu raporları arasında, biçilen değer açısından önemli oransızlık olduğu takdirde, yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekir.
Taraflar arasındaki kamulaştırma bedelinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; kamulaştırma değerinin artırılmasına dair verilen (…) hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla (…) gereği görüşülüp düşünüldü: K: Mahkemece iki kez bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. İkinci bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın arsa niteliğindeki kabulü ile taşınmaz mala emsal inceleme ve karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntemi yasaya uygundur. Birinci bilirkişi raporu geçersizdir. Şöyle ki,
Dava konusu taşınmaz mal arsa niteliğindedir. Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını gösteren 11. maddesinin 3 üncü fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tesbiti ve bedelin tesbitinde etkisi olan diğer unsurlar da dikkate alınarak 4. fıkra gereğince her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin saptanması gerekmektedir.
Emsalin kamulaştırılan taşınmaz malla aynı konumda olması, taşınmaza yakın yerlerde bulunması, aynı nitelikte ve özellikleri taşıması, benzer yüzölçümünde olması veya kamulaştırmaya yakın günlerde satılması zorunlu değildir. Ayrı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve eski günlerde satılmış olan emsal kayıtlar da tek tek dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar belirtilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı ve eski günlerdeki satışlarla kamulaştırma günü arasında geçen zaman içindeki taşınmaz malların değerinde ortaya çıkan değişiklikler gösterilerek gerekirse fiyat endeksleri de uygulanarak bir değer biçilmelidir.
Bu şekilde bir inceleme yapılması gerekirken tüm emsal kabule değer görülmeyerek sonuçta genel deyimlerle değer biçilmesi,
Geçerli olan ikinci raporda biçilen değerle kıymet takdir komisyonunca biçilen değer arasında önemli oransızlık olduğundan 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 15/11. maddesi uyarınca yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması,
İki yıllık irtifak hakkı karşılığı, irtifak hakkı kurulan bölümün iki yıllık geliridir. (Kiraya verme durumu varsa kira bedeli, ekim yapılıyorsa elde edilecek ürün kaybı). Davaya konu teşkil eden taşınmazın iki yıllık irtifak hakkına konu olan bölümü için açıklanan hususlardan hiçbirisi kanıtlanamadığı halde iki yıllık irtifak hakkı karşılığının da artırılmasına karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 15.09.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.