Tapuda yapılan işlemin tarafı olmayan davacı, önalım hakkının kullanılmasını engellemek için bedelde muvazaa yapıldığı iddiasında bulunabilir. Satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bu iddianın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür.
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davacı ve davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR: Uyuşmazlık, önalım hakkına konu edilen payların iptali ile davacı adına tesciline ilişkindir. Mahkemece davalılardan M.G. ve E.T: hakkında açılan davanın reddine, M.H. ve A.K: hakkındaki davanın kabulüne, bu davalılar adına kayıtlı payın iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesi üzerine hüküm davacı ile davalılardan A.K: ve M.H. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü şahsa satılması halinde,diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisini veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile de kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılması ile bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım hakkını kullanan paydaş bu payı satın almak isterken tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masraflar toplamından önalım bedelini depo etmesi gerekir. Ancak davacı tapuda yapılan satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasında bulunabilir ve bu iddiasını her türlü delille kanıtlayabilir.
1.Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gereçelere, davalılar tapuda yapılan işlemin tarafı olduğundan bedelde muvazaa iddiasına dayanamayacağına göre temyiz eden davalılar vekillerinin temyiz itirazları yerinde değildir.
- Davacı vekilinin 23.07.2010 ve 09.08.2010 tarihli pay satışlarına ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Davacı vekili önalım hakkına konu edilen paylardan davalı Erdal ve Mahmut’a satılan payların tapuda satış bedelinin muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini iddia ederek gerçek satış bedelinin belirlenmesini istemiştir. Tapuda yapılan işlemin tarafı olmayan davacı, önalım hakkının kullanılmasını engellemek için bedelde muvazaa yapıldığı iddiasında bulunabilir. Satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bu iddianın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Mahkemece bu konuda davacının varsa davalının karşı delilleri toplanarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davacının tapudaki işlemin tarafı olmadığı ve bu nedenle bedelde muvazaa iddiasında bulunabileceği gözardı edilerek deliller toplanmadan tapudaki bedel üzerinden önalım hakkı tanınarak yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün 04.08.2010 ve 06.08.2010 tarihli pay satışlarına ilişkin kısmının ONANMASINA, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün 23.07.2010 ve 09.08.2010 tarihli pay satışlarına ilişkin bölümünün 6100 Sayılı HMK.’ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3. madde hükmü gözetilerek HUMK.nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA, onanan kısım için aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalılardan alınmasına, bozulan kısım için peşin harcın iadesine, 13.06.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.