Özet: İhtiyaç iddiasına dayalı olarak açılacak tahliye davalarının belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde bu kanunun 328. maddesinde fesih bildirimi için öngörülen sürelere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay içinde açılması gerekir. Kiraya veren, daha önce veya en geç davanın açılması için öngörülen sürede dava açacağını kiracıya yazılı olarak bildirmişse dava, bildirimi takip eden uzayan bir kira yılı sonuna kadar açılabilir. Dava açma süresi kamu düzenine ilişkin olup, davalı ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Dava, iş yeri ihtiyacı sebebiyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın süre yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 6098 sayılı TBK’nun 350/1. maddesi hükmüne göre ihtiyaç iddiasına dayalı olarak açılacak tahliye davalarının belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde bu kanunun 328. maddesinde fesih bildirimi için öngörülen sürelere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay içinde açılması gerekir. TBK.’nun 353. maddesi uyarınca kiraya veren, daha önce veya en geç davanın açılması için öngörülen sürede dava açacağını kiracıya yazılı olarak bildirmişse dava, bildirimi takip eden uzayan bir kira yılı sonuna kadar açılabilir. Dava açma süresi kamu düzenine ilişkin olup, davalı ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
Davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenebilmesi için öncelikle kira sözleşmesinin başlangıç tarihinin ve süresinin bilinmesi zorunludur. Davacının bildirdiği bu tarihlere davalı karşı çıkarsa uyuşmazlığın tarafların gösterecekleri tanık dahil bütün deliller toplanarak bir hadise olarak çözüme kavuşturulması gerekir.
Davaya dayanak yapılan 13/12/2006 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli yazılı kira sözleşmesinin varlığı ve kiralananın çatılı iş yeri olduğu, taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Kira sözleşmesi sürenin bitiminden itibaren TBK.nun 347/1.maddesi uyarınca seneden seneye yenilenmiş olup, en son yenilenen kira dönemi 13/12/2012 tarihinde sona erecektir. TBK.nun 353.maddesi uyarınca sözleşme sona ermeden önce veya en geç davanın açılması için öngörülen bir ay içerisinde kiracıya tahliye iradesi yönünden ihtar gönderilmesi halinde sözleşmenin sona ermesinden itibaren bir ay içerisinde dava açma zorunluluğu yoktur. Zira dava açma süresi bir kira yılı için uzamış sayılacağından davacı senenin sonuna kadar davasını açabilir. Davacı da yeni dönem başlamadan önce keşide etmiş olduğu ve davalıya 04/12/2012 tarihinde tebliğ edilen ihtarname ile akdin yenilenmiyeceğini ve 13/12/2012 tarihinde akdin sone ereceğini bildirilmiştir. Bu durumda davacı, yeni dönem başlamadan önce dava açacağını davalıya bildirdiğinden uzayan yeni kira dönemi sonuna kadar dava açma hakkını saklı tuttuğundan 11/12/2013 tarihinde açılan tahliye davası süresindedir. Mahkemece taraf delilleri toplanarak işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın süresinde açılmadığı bahisle reddi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.