Resmi senette yazılı satış bedeli ile tapu masrafı toplamı olan 308.623,45 TL bedelin ön inceleme duruşmasının yapıldığı tarihten itibaren bedelin depo edilmesine karar verilen tarihlere kadar geçen süre içinde vadeli bir mevduat hesabına yatırılması halinde getireceği nemanın bilirkişiye hesaplattırılarak tespit edilecek bedel depo edildikten sonra işin esası hakkında bir hüküm kurulması gerekir
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’ndaki yasal ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda; Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı, davalılar vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne ve duruşma isteminin değerden reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA: Davacılar vekili, dava dilekçesinde; müvekkillerinin dava konusu 141 ada 24; 172 ada 21, 23, 25, 24, 26, 29, 30, 32; 179 ada 5, 7, 13, 14, 15, 17, 18, 19 parsel sayılı taşınmazlarda paydaş olduklarını, dava dışı satıcıların davalılara hisselerini sattıklarını, satışın müvekkillerine haber verilmediğini, satış bedelinin paydaşların ön alım hakkını kullanmasını engellemek maksadıyla muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini belirterek, dava konusu taşınmazlarda davalılar adına olan hisselerin iptali ile müvekkilleri adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP: Davalılar, cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, davacıların dava konusu hisselerin kendilerine satılmasına rıza gösterdiklerini, satış bedelinin resmi senette gösterilenden daha yüksek olduğunu beyan ederek davanın reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: …Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.06.2021 tarihli ve 2019/63 Esas, 2021/39 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne; “-… ili, …ilçesi, …Mahallesi 141 ada 24 parsel sayılı taşınmazda 17/720 oranda, -…Mahallesi 172 ada 23, 25, 26, 29, 30 ve 32 parsel sayılı taşınmazlar ile …Mahallesi 179 ada 5, 7, 13, 14, 15, 17, 18 ve 19 parsel sayılı taşınmazlarda 1/36 ‘şar oranlarda, -…Mahallesi 172 ada 21 parsel sayılı taşınmazda 31/2304 oranda, -…Mahallesi 172 ada 24 parsel sayılı taşınmazda 913/3560 oranlarda hissedar olarak gözüken … …, … oğlu … ve … oğlu … hisselerinin ayrı ayrı iptali ile, davacılar adına eşit oranlarda tapuya kayıt ve tesciline” karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesi’nin 28.05.2019 tarihli ve 2016/5881 Esas, 2019/4876 Karar sayılı ilamı ile; davacıların bedelde muvazaa iddiasında bulundukları ve bedelde muvazaa iddiasının yeteri kadar araştırılmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
…Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.01.2023 tarihli ve 2022/131 Esas, 2023/6 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne;
“-… ili, …ilçesi, …Mahallesi 141 ada 24 parsel sayılı taşınmazda 17/720’şer oranda,
-…Mahallesi 172 ada 23, 25, 26, 29, 30 ve 32 parsel sayılı taşınmazlar ile … Mahallesi 179 ada 5, 7, 13, 14, 15, 17, 18 ve 19 parsel sayılı taşınmazlarda 1/36 ‘şar oranlarda,
-…Mahallesi 172 ada 21 parsel sayılı taşınmazda 31/2304’er oranda,
-…Mahallesi 172 ada 24 parsel sayılı taşınmazda 913/3560’ar oranlarda hissedar olarak gözüken … …, … oğlu … ve … oğlu … hisselerinin ayrı ayrı iptali ile, davacılar adına eşit oranlarda tapuya kayıt ve tesciline” karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar: İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri: 1. Dava tarihi ile depo tarihi arasında uzun bir sürenin geçtiğini,
2. Eldeki davanın çok uzun sürdüğünü ve müvekkillerinin mağdur olduklarını,
3. Dava konusu taşınmazların müvekkillerine zaten fiilen teslim edilmediğini,
4. Son senelerdeki enflasyon, para ve değer kaybı sebebiyle müvekkillerinin mağdur olduklarını,
5. Paranın değerindeki değişikliğin saptanarak ya da taşınmazın güncel bedeli hesap ettirilerek bunun müvekkillerine ödenmesi veya başkaca belirlenebilecek bir yöntemle müvekkillerinin mağduriyetlerinin giderilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme: Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’ndaki yasal ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı TMK’nın 732 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mahkemece yapılması gereken, konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli şekilde rapor alınarak; resmi senette yazılı satış bedeli ile tapu masrafı toplamı olan 308.623,45 TL bedelin ön inceleme duruşmasının yapıldığı tarihten itibaren bedelin depo edilmesine karar verilen tarihlere kadar geçen süre içinde vadeli bir mevduat hesabına yatırılması halinde getireceği nemanın bilirkişiye hesaplattırılarak tespit edilecek bedel depo edildikten sonra işin esası hakkında bir hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, açıklanan nedenlerle hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan beseple; Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davalılar vekilinin temyiz başvurusunun kabulü ile …Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.01.2023 tarihli ve 2022/131 Esas, 2023/6 Karar sayılı kararının BOZULMASINA, Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.