Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Tapu kaydı kapsamına göre, davaya konu parseller üzerine konulan satış vaadi şerhinin terkin edildiğinin anlaşılması karşısında, davanın konusuz kaldığının kabulü gerekir.
DAVA: Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla, Ankara 11.Asliye Hukuk Mahkemesi’nden verilen 15.9.2009 gün ve 2009/259 E-346 K. sayılı kararın onanmasını kapsayan ve Yargıtay H.G.K.’ndan çıkan 28.4.2010 gün, 2010/15-193-235 Esas, Karar sayılı ilamın, karar düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davacılar vekili tarafından verilen dilekçeyle istenilmiştir. H.G.K.’nca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR: Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında noterde 10.1.1995 tarihli “Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ve Satış Vaadi Senedi” başlıklı sözleşme ile yine noterde 27.9.1995 tarihli “Düzenleme Şeklinde Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi” başlıklı sözleşmeyi imzalamışlardır. Anılan sözleşmelerin kapsamlarının doğruluğu tarafların kabulündedir.
27.9.1995 tarihli “Düzenleme Şeklinde Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi” başlıklı sözleşme tapuya şerh edilmiştir.
Ancak davacılar tarafından 31.5.2006 tarihinde Ankara 25.Noterliği aracılığıyla gönderilen ve davalı tarafa 1.6.2006 tarihinde tebliğ olunan ihtarname ile sözleşmelerin fesih edildiği bildirilmiştir.
Davacılar; taşınmazın bulunduğu yerden imar geçmediği için inşaat yapımının imkânsız olduğunu ve bu imkânsızlık halen devam ettiğinden, B.K.nun 20. maddesi uyarınca sözleşmenin batıl olduğunu, bir an için sözleşme geçerli olsa dahi 11 yılı aşkın sürede işlemin tamamlanamamış olması nedeni ile yanlar arasındaki sözleşmelerin fesih olunduğunu, bu durumda tapudaki şerhin dayanağının kalmadığını, 234 numaralı parseldeki şerhin silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
Mahkemece, sözleşmenin B.K.nun 149.maddesi uyarınca taliki şarta bağlı bir sözleşme olduğu, B.K.nun 150.maddesi uyarınca şart tahakkuk edinceye kadar borçlunun borcu layıkıyla edasına mani olacak her nevi tasarruftan kaçınmak zorunda olduğu, bu sebeple sözleşmenin feshi ve tapudaki şerhin kaldırılmasının B.K.nun 150.maddesinde aykırılık teşkil edeceği, sözleşmenin imkânsızlığının da söz konusu olmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacılar vekilin temyizi üzerine Özel Dairece, sözleşmenin 9.maddesine göre taraftar arasında imzalanan sözleşmelerin “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi” olmadığı, “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapma vaadi” niteliğinde birer “ön sözleşme” olduğu, bu sebeple taraflardan birinin sözleşmeyi tek yanlı feshedebileceğine işaret edilerek davanın kabulü yerine reddinin doğru olmadığı gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Yerel Mahkemece, önceki gerekçeler tekrarlanarak ve genişletilerek direnme kararı verilmiştir.
Davacılar vekilinin temyizi üzerine, H.G.K.’nca, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler birer ön sözleşme olsa da, kendileri de başlı başına karşılıklı edimleri içeren sözleşme özelliği gösterdiklerinden ve asıl sözleşmenin şartlarına bağlı olduklarından, B.K.nun 106.maddesinde aranan şartlara uyulmadan fesih edilemeyeceği ve bir tarafın karşı koyması halinde bu tür ön sözleşmelerin feshi için de mahkeme hükmü gerekeceği gerekçesi ile direnme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacılar vekili, H.G.K. kararına karşı karar düzeltme isteminde bulunmuş; dava devam ederken müvekkillerinin başvurusu üzerine tapu kaydı üzerindeki şerhin kaldırıldığını, davanın konusunun kalmadığını ileri sürerek onama kararının kaldırılarak kararın bozulmasını istemiştir.
H.G.K.nun 20.10.2010 gün ve 2010/15-484 E.2010/528 K. sayılı ilamıyla dosya mahalline geri çevrilmiş; tapu kaydındaki davaya konu 27.9.1995 tarihli Düzenleme Şeklinde Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ile ilgili şerhin kaldırılmasına ilişkin belgeler ile davaya konu Ankara Yenimahalle Alacaatlı köyü 234 (ifraz ile 834 ve 835)parselin ilk tesisinden itibarın tüm tedavülleri ile birlikte tapu kaydı istenmiştir.
H.G.K.’ndaki karar düzeltme görüşmesi sırasında işin esasına geçilmeden, önce gelen kayıtlar incelenmiş ve eldeki davaya etkisi tartışılmıştır.
Sonuç itibariyle; tapu kaydı kapsamına göre, davaya konu parseller üzerine konulan satış vaadi şerhinin 26.2.2007 tarihinde terkin edildiğinin anlaşılması karşısında, davanın konusuz kaldığının kabulüyle H.G.K.nun onama kararının kaldırılması ve yerel mahkemece bu yeni duruma göre karar verilmek üzere direnme kararının salt bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile; H.G.K.’nun onamaya ilişkin 28.4.2010 gün, 2010/15-193-235 esas, karar sayılı kararının kaldırılmasına; yeni duruma göre karar verilmek üzere yerel mahkeme kararının bozulmasına, 11.05.2011 gününde oybirliği ile karar verildi.